STOWARZYSZENIE RABSZTYN

W lutym 2007 roku zostało zarejestrowane w Olkuszu Stowarzyszenie ''RABSZTYN''.

W XV wieku jak głosi legenda święty Jan Kanty rzucił na olkuszan klątwę za ich pazerność chciwość kłótliwość zarozumialstwo. Minęło 5 wieków i nic się nie zmieniło. Olkuszanie w pogoni za zyskiem gotowi są zdeptać największą świętość.

Olkusz to wyjątkowe miasto. Wyjątkowe nawet w skali całego świata. Posiada swoją wielowiekową historię. Posiada wiele zabytków materialnych w postaci zabytkowych budowli. Zabytków, których nie ma nigdzie i na pewno zazdroszczą nam ich inne narody. Wymienię tylko zabytkową starówkę z kościołem św. Andrzeja i jedynymi w świecie grającymi barokowymi organami. Hansa Hummla. Zabytkowe dwie sztolnie, zabytkowe grodzisko na Starym Olkuszu z ruinami kościoła św. Jana Chrzciciela wreszcie kończąc na ruinach zamku Rabsztyn. Tak się jednak składa, że my Polacy jakże nader często cudze chwalimy, zarazem nie wiedząc sami, co posiadamy. Z tej niewiedzy pogardy dla historii, zapomnienia o naszych korzeniach i przodkach a z drugiej strony z chciwości i pazerności niszczymy te zabytki. Podamy kilka przykładów:

W latach 60-tych, gdy budowano kopalnie Olkusz zniszczono okno i roznos sztolni Pileckiej układając w niej kanał odprowadzający wodę z kopalni. W latach 70-tych, gdy budowano Kopalnie Pomorzany hałdą chciano zasypać grodzisko na Starym Olkuszu. Po interwencji grupy olkuszan do tego nie doszło, jednak całkowicie i trwale zmieniono historyczne ukształtowanie terenu w bliskim sąsiedztwie tegoż grodziska. W latach 60-tych rozebrano na rynku wieże ciśnień. Przy budowie sklepu na ul. Sławkowskiej zniszczono podziemny kanał. W rynku wybudowano DOM handlowy, którego elewacja architektonicznie pasuje do starej starówki jak nie przymierzając pieść do oka.

W 2005 roku, o czym pisano wielokrotnie, chciano w rynku prowadzić budowę kanalizacji bez nadzoru archeologicznego. Prac nie dokończono, gdyż Konserwator zabytków nie zgodził się na zniszczenie odkrytych pod jezdnią murów średniowiecznych kamienic.

Inny przykład to zamek Rabsztyn, gdzie bez zgody Konserwatora Zabytków, podkopano część skarpy obok starego dworu, zmieniając historyczne ukształtowanie terenu, zniszczono zabytkowe piwnice w tym dworze i niezgodnie z dokumentacją wybudowano na tym miejscu jakiegoś budowlanego potworka. Sam zamek Rabsztyn jest tu najlepszym przykładem niszczenia zabytku. Pozostawiony bez nadzoru i ogrodzenia w oczach się rozsypuje. Jest dewastowany przez pseudo turystów i niefrasobliwą młodzież. Nawet firma która w 2005 roku budowała na zamku most, zdewastowała historyczny teren, bo nikt ze strony właściciela nie nadzorował jej prac.

Następny przykład to obecna budowa pawilonu handlowego na miejscu dawnego kościoła i klasztoru Augustianów, budowlą tą zniszczono bezpowrotnie pozostałości po tym zabytku. Nikt już nie wykona w tym miejscu żadnych badań.

Przecież można było niewielkim nakładem finansowym podnieść w tym miejscu mury obronne i wykorzystać je jako jedną ze ścian dobudowując doń np. drewniane kramy. Można było również odbudować basztę tak jak na ulicy Szpitalnej. Niestety w imię zysków zdeptano świętość, bo to była świętość.

Powinniśmy w miarę możliwości odbudowywać stare zabytki. Na pewno miasto zyskałoby na atrakcyjności. Budowanie na miejscach starych zabytków nowoczesnych pawilonów handlowych jest niezasadne. Budowanie jeszcze w taki sposób, aby przyszłym pokoleniom uniemożliwić badania, tak jak to ma miejsce w tym przypadku, należy uznać za barbarzyństwo na dobrach kultury narodu polskiego. Miejsce po dawnym kościele i klasztorze Augustianów nie zostało w całości zbadane archeologicznie, nie zbadano również piwnic i krypt.

Istnieje w Olkuszu wiele innych atrakcyjniejszych miejsc do stawiania pawilonów handlowych, niż zabytkowa starówka. Należy postawić pytanie, czy wybudowanie w tym miejscu domu handlowego było mieszkańcom naszego grodu niezbędne do życia?. Odpowiedź jest oczywista, że nie było nam to potrzebne. Tym bardziej, że w naszym mieście powstało 7 dużych marketów handlowych.

Nie może istnieć naród bez historii. Zabytki są dowodem naszej wielowiekowej historii. Musimy te zabytki konserwować i odbudowywać, bo to jest nasz kraj, nasze dziedzictwo, nasz testamentowy obowiązek wobec naszych przodków i dla przyszłych pokoleń. Jeżeli tego nie będziemy robić to stracimy swoją tożsamość narodową a wtedy pozostaje już niewielki krok do tego, aby przyszli tu obcy i starli nas w proch i pył.

Dlatego my członkowie założyciele postanawiamy powołać do życia stowarzyszenie w celu ratowania olkuskich zabytków. Tym bardzie, że nie chronią zabytków w należyty sposób instytucje do tego powołane.